Trong bối cảnh môi trường toàn cầu ngày càng chịu áp lực, doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực tham gia vào quá trình tái chế và thu gom chất thải nhằm đáp ứng yêu cầu của quy định về Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR). Điều này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế và cơ hội phát triển bền vững.

Tái chế - Từ thách thức đến cơ hội

Theo báo cáo của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và Ngân hàng Thế giới, Việt Nam mỗi năm lãng phí khoảng 3 tỷ USD do không tái chế triệt để rác thải nhựa sinh hoạt. Đối với chất thải hữu cơ, mức lãng phí ước tính lên đến 30 tỷ USD, với gần 70% chất thải không được tái chế. Nhằm giải quyết vấn đề này, quy định về EPR trong Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 đã được triển khai. Đây là giải pháp tài chính giúp tối ưu hóa quy trình xử lý chất thải, đồng thời thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế tại Việt Nam.

Những bước tiến từ EPR

EPR không chỉ đơn thuần là nghĩa vụ pháp lý mà còn là một cơ hội cho doanh nghiệp. Theo Điều 54 của Luật Bảo vệ Môi trường và Nghị định số 08, từ ngày 1/1/2024, các nhà sản xuất, nhập khẩu bao bì và các sản phẩm như dầu nhớt, điện tử phải thực hiện tái chế hoặc đóng phí hỗ trợ hoạt động tái chế. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tái chế và cung cấp sản phẩm tái chế ra thị trường quốc tế.

Ông Lê Anh, Giám đốc Phát triển Bền vững Công ty CP Nhựa Tái Chế Duy Tân, chia sẻ rằng EPR là lợi thế cạnh tranh quốc gia, giúp doanh nghiệp đạt được “chứng chỉ xanh” và tiếp cận các thị trường lớn. Hiện nay, Duy Tân thu gom khoảng 180 tấn rác thải nhựa mỗi ngày và xuất khẩu 60% sản lượng hạt nhựa tái chế sang Mỹ và châu Âu.

Hợp tác vì môi trường

Nhiều doanh nghiệp lớn tại Việt Nam cũng đã bắt tay với các nhà thu gom và tái chế để chuẩn bị cho việc thực hiện quy định EPR. Công ty Unilever Việt Nam đang hợp tác với VietCycle và Duy Tân Recycling nhằm thúc đẩy chu trình tái chế nhựa. Đồng thời, công ty cũng đang nghiên cứu cải tiến thiết kế bao bì, nâng tỷ lệ tái chế lên hơn 63%. Đến nay, Unilever đã thu gom và tái chế hơn 25.000 tấn nhựa, giảm sử dụng 52% nhựa nguyên sinh.

Tương tự, MM Mega Market Việt Nam cũng đã hợp tác với O-I BJC Việt Nam để triển khai các trạm thu gom rác thải thủy tinh tại các trung tâm mua sắm lớn ở TP.HCM. Dự án này không chỉ đóng góp vào kế hoạch của Viện Chiến lược – Chính sách Tài nguyên và Môi trường mà còn khuyến khích người tiêu dùng tham gia phân loại rác thải.

Thách thức và giải pháp

Tuy nhiên, thách thức trong việc thu gom và tái chế vẫn còn lớn. Ông Bùi Khánh Nguyên, Phó Tổng Giám đốc Đối ngoại, Truyền thông và Phát triển Bền vững của Coca-Cola Việt Nam, cho biết công ty phải xây dựng chiến lược hỗ trợ cho đội ngũ thu gom không chính thức và cần một quy trình rõ ràng để đảm bảo mỗi chai nhựa, bao bì được tái chế mà không làm tăng giá thành sản phẩm. Bài toán đặt ra là làm thế nào để việc tái chế không gây hại đến môi trường, đồng thời không tạo sức ép lên người tiêu dùng.

Theo khảo sát từ Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, 93,55% doanh nghiệp vừa và nhỏ đã nhận thức được trách nhiệm thu gom và tái chế chất thải. Điều này cho thấy, bên cạnh việc tuân thủ pháp luật, doanh nghiệp còn xem đây là chiến lược phát triển bền vững, tạo dựng hình ảnh thân thiện với môi trường và khách hàng.

Với sự tham gia tích cực từ doanh nghiệp, quy định EPR không chỉ là một chính sách môi trường, mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Theo vneconomy.vn